روش تربیت اخلاقی از نظر امام علی (ع)

روش تربیت اخلاقی از نظر امام علی (ع)

تادیب خود پیش از تادیب دیگران

 حضرت علی (ع) می فرماید: کسی که خود را پیشوا (مقتدای) مردم قرار داد باید پیش از آنکه به تعلیم دیگران بپردازد، خود را بسازد و پیش از آنکه به گفتار تربیت کند، با کردار تعلیم دهد. زیرا آن کس که خود را تعلیم دهد و ادب کند سزاوارتر به تعظیم است از آن کسی که دیگری را تعلیم دهد و ادب آموزد.

 ( نهج البلاغه، حکمت 73 )

اصلاح درون لازمه اصلاح جامعه است

کسی که نهان خود را اصلاح کند، خدا دنیای او را کفایت فرماید و کسی که میان خود و خدا را نیکو گرداند، خدا میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد.

 ( نهج البلاغه، حکمت 423 )

در مسیر اصلاح نباید به عیب جویی از دیگران پرداخت

ای مردم، خوشا به حال کسی که عیب شناسی نفس، او را از عیب جویی دیگران باز دارد.

(نهج البلاغه، حکمت 176 )

ضرورت محاسبه نفس خود قبل از اینکه به حساب دیگران بپردازیم

کسی که از خود حساب کشد، سود می برد و کسی که از خود غفلت کند، زیان می بیند.

( نهج البلاغه، حکمت 208 )

پرهیز از انجام کاری که تشخیص می دهی برای دیگران پسندیده نیست

در تربیت خویش تو را بس که از آنچه بر دیگران نمی پسندی، دوری کنی.

( نهج البلاغه، حکمت 412 )

ای پسرم! نفس خود را میزان میان خود و دیگران قرار ده، پس آنچه را که برای خود دوست داری برای دیگران نیز دوست بدار و آنچه را که برای خود نمی پسندی، برای دیگران مپسند، ستم روا مدار، آن گونه که دوست نداری به تو ستم شود، نیکوکار باش آن گونه که دوست داری به تو نیکی کنند و آنچه را که برای دیگران زشت می داری برای خود نیز زشت بشمار و چیزی را که برای مردم رضایت بده که برای خود می پسندی...

( نهج البلاغه، نامه 31 )

پرهیز از تفاخر

بدان که خود بزرگ بینی و غرور مخالف راستی و آفت عقل است.

(نهج البلاغه، نامه 31 )

ای مالک، مبادا هرگز دچار خودپسندی گردی! و به خوبی های خود اطمینان کنی و ستایش را دوست داشته باشی که اینها همه از بهترین فرصتهای شیطان برای هجوم آوردن به توست و کردار نیک نیکوکاران را نابود می سازد ...

(نهج البلاغه، نامه 53 )

در مسیر اصلاح منت گذاردن موجب تباه عمل می گردد

ای مالک! مبادا هرگز با خدمت هایی که انجام دادی بر مردم منت گذاری یا آنچه را انجام دادی بزرگ بشماری یا مردم را وعده ای داده، سپس خلف وعده نمایی!

منت نهادن، پاداش نیکوکاری را از بین می برد و کاری را بزرگ شمردن نور حق را خاموش گرداند ...

(نهج البلاغه، نامه 53 )